Jan Neefjes
Harnjesweg 37, 6706 AR Wageningen
telefoon: 06 - 28 64 17 09
Email / Route kantoor Wageningen

Hans Bleumink
De Benneken 10, 5283 TL Boxtel
telefoon: 06 - 15 50 71 40
Email
Producten
  Planvorming en
beleidsadvies


Beleidsonderzoek
en -evaluatie


Historisch-
landschappelijk onderzoek


De landschapsbiografie

Groene Burgerinitiatieven

Tekst en
communicatieadvies


Boeken en journalistiek

Workshops en excursies

Cursussen

Netwerk en
opdrachtgevers


groenschrift webdesign  

Watermolenlandschappen voor klimaatadaptatie

Al jarenlang timmert de Molenstichting Brabant aan de weg om het belang van watermolenlandschappen op de agenda te krijgen. Historische watermolenlandschappen kunnen een rol spelen bij actuele vraagstukken op het gebied van klimaatadaptatie, natuurontwikkeling, recreatieve landschapsversterking én het levend houden van watermolens.
Overland is sinds 2017 betrokken bij dit initiatief. Stap voor stap is gewerkt aan draagvlak, netwerkontwikkeling en inhoudelijk onderzoek. Aanvankelijk waren er veel vragen over de kansen voor watermolenlandschappen; inmiddels zijn veel partijen enthousiast en is het project onderdeel van de Erfgoed Deal.


Brabant kust zijn watermolens wakker
Watermolenlandschappen zijn stukken van het beekdal die eeuwenlang werden beïnvloed door het opgestuwde molenwater. Daar ontstonden natte landschappen, specifieke bodems en bijzondere natuurwaarden.
Watermolens speelden eeuwenlang een grote rol in het stroomgebied van de Dommel. Vanaf de brongebieden in België tot aan de monding in ’s-Hertogenbosch stonden er een eeuw geleden meer dan vijftig. Nu zijn de overgebleven watermolens opnieuw belangrijk, want de landschappen waarin ze staan, zijn uitstekend in staat om water te bergen. Die functie is zeer waardevol bij de grote klimaatopgaven op de Brabantse zandgronden, bij natuurbehoud en in gebiedsontwikkeling. Water bergen en bufferen is belangrijk: we voorkomen ermee dat natuur- en landbouwgronden verdrogen. Het zorgt er ook voor dat er benedenstrooms geen wateroverlast is én het vermindert hittestress, daar waar de Dommel door stedelijk gebied meandert. Daarmee hebben de watermolenlandschappen in het stroomgebied van de Dommel verrassend mooie oplossingen te bieden voor actuele problemen.


Erfgoed Deal project
Tot eind 2023 wordt op drie concrete locaties gewerkt aan de versterking van historische watermolenlandschappen, bij de watermolens van Venbergen, Opwetten en Spoordonk. Van 2020 tot 2023 maken we het historische landschap rondom deze molens klaar om ze in te zetten voor waterbuffering en -berging. Dit levert in totaal zo’n 300 à 400 hectare waardevol beeklandschap op. Dit leidt tot extra ruimte voor waterberging in natte perioden en het vasthouden van water in droge perioden.
Naast uitvoering op drie concrete locaties, speelt ook kennisontwikkeling en -uitwisseling een belangrijke rol in het project.


Brede samenwerking
Het project Watermolenlandschappen en klimaatadaptatie is een initiatief van de Molenstichting Noord-Brabant, de provincie Noord-Brabant en Waterschap De Dommel. Om de landschappen daadwerkelijk hun functie en glans (terug) te geven, bundelen we onze krachten met verschillende lokale, provinciale en landelijke partners. Het project is onderdeel van de Erfgoed Deal. Dat is een samenwerkingsverband van dertien partners dat zich richt op de betekenis en de toekomst van erfgoed in een veranderend Nederland. De Erfgoed Deal financiert en ondersteunt praktijkprojecten op het raakvlak van erfgoed en ruimtelijke ontwikkeling.

Overland treedt op als projectcoördinator en is betrokken bij enkele onderdelen op het gebied van kennisontwikkeling. Kijk voor meer informatie op www.watermolenlandschappen.nl en www.erfgoeddeal.nl

Welkom bij Overland

Overland is het bureau van Hans Bleumink en Jan Neefjes. We adviseren bij ruimtelijke ontwikkelingen in het landelijk gebied. We verrichten cultuurhistorisch en beleidsmatig onderzoek, adviseren over communicatie en begeleiden planvorming. Resultaten daarvan geven we weer in heldere teksten voor zowel professionals als het grote publiek. We staan voor een duurzaam platteland, waar plek is voor landbouw én natuur, en waar de stem van bewoners wordt gehoord. We kennen de praktijk. We schuiven net zo gemakkelijk aan rond de vergadertafels in Den Haag als aan de keukentafel thuis.