 |
Jan Neefjes Harnjesweg 37, 6706 AR Wageningen telefoon: 06 - 28 64 17 09 Email / Route kantoor Wageningen |
Hans Bleumink De Benneken 10, 5283 TL Boxtel telefoon: 06 - 15 50 71 40 |
Verbeelding van de Waal
Samen met De Bastei, Museum Het Valkhof, Erfgoed Gelderland en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed werkte Overland aan het project 'Verbeelding van de Waal'.Met schilderijen, archeologische vondsten en oude foto's en kaarten is 'het verhaal van de Waal' letterlijk in beeld gebracht: over de vroegere omgang met het water, over het ontstaan van het landschap, bedrijvigheid, visserij, overstromingen, oorlogen, steenfabricage, etc. De verzamelde verhalen en beelden zijn voor iedereen rechtenvrij te gebruiken in eigen producten. De Bastei en Museum Het Valkhof gebruiken de beelden en verhalen bij hun digitale en tastbare exposities.
Het project is ook bedoeld om de cultuur en het erfgoed van het Waallandschap een plek te geven in ruimtelijke ontwikkelingen. Daarom zijn ook waterschap Rivierenland, Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer, de provincie en gemeenten bij het project betrokken. Ook (re)creatieve ondernemers langs de Waal - verenigd in stichting Onze Waal - spelen een belangrijke rol. 'Verbeelding van de Waal' sleepte in 2017 de derde prijs in de wacht bij de Gouden Gelderse Roos Erfgoedprijs. In 2018 heeft het project een vervolg gekregen met 'Verbeelding van de Waal op locatie', met onder meer een simultaan-bijeenkomst op beide oevers van de Waal.
De webteksten zijn gebundeld in een fraai boekje, dat te krijgen is bij museum De Bastei (€10) of gratis is te downloaden:
Verbeelding van de Waal (pdf)
- lage resolutie (9,5 MB)
- medium resolutie (26 MB)
- hoge resolutie (70 MB)
Klik voor meer informatie en vervolgprojecten op: www.verbeeldingvandewaal.nl.
Al sinds de Romeinen zijn de grillen van de rivieren bepalend voor het verloop van oorlogen. Na de Sint Elizabethsvloed in 1419 trok de Waal steeds meer water, om in de eeuwen daarna de grootste Rijntak te worden. De Rijn verzandde daardoor. Dat maakte het voor Zonnekoning Lodewijk de Veertiende mogelijk om in het Rampjaar 1672 met 150.000 soldaten de Rijn over te steken en Nederland binnen te trekken (Adam Frans van der Meulen (1632-1690), Rijksmuseum Amsterdam).
Kerken die bijna lijken te zijn ingegraven in de dijk, zoals deze bij Dodewaard, vertellen het verhaal van de naar het noorden verschuivende Waal. Oorspronkelijk lag de kerk ver van de dijk. Om zich te verdedigen tegen de verschuivende rivier, legden bewoners steeds nieuwe dijken aan, zogenaamde inlaagdijken. Foto: C.J. Steenberg, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Nijmegen ligt aan een buitenbocht van de Waal. In buitenbochten stroomt het water sneller en is de geul dieper. Dat is gunstig voor het aanleggen van (handels)schepen, maar het uitschurende water vormt tot de dag van vandaag een bedreiging voor de kades en de versterkingen aan de rivieroever. Op deze kopergravure is de Lappentoren te zien, die door de ondermijnende kracht van het water in 1784 is ingestort (Museum Het Valkhof, Ernst Karl Gottlieb Thelott en Hendrik Hoogers).
Veerverbindingen en bruggen zijn belangrijk voor de geschiedenis en de identiteit van dorpen en steden langs de Waal. Ze inspireren tot kunstwerken zoals deze linoleumsnede van Eugène Lücker met de Waalbrug bij Nijmegen in aanbouw (1933, Museum Het Valkhof).
In de uiterwaarden en langs de dijken liggen complexen van overstromingskolken, oude dijken en inlaagdijken en soms ook fundamenten van buitengedijkte kerken of huisplaatsen. Op oude rivierkaarten, zoals die van omstreeks 1830, links, is af te lezen welke overstromingen en herbedijkingen een rol hebben gespeeld bij de vorming van dit landschappelijk erfgoed.
Welkom bij Overland
Overland is het bureau van Hans Bleumink en Jan Neefjes. We adviseren bij ruimtelijke ontwikkelingen in het landelijk gebied. We verrichten cultuurhistorisch en beleidsmatig onderzoek, adviseren over communicatie en begeleiden planvorming. Resultaten daarvan geven we weer in heldere teksten voor zowel professionals als het grote publiek. We staan voor een duurzaam platteland, waar plek is voor landbouw én natuur, en waar de stem van bewoners wordt gehoord. We kennen de praktijk. We schuiven net zo gemakkelijk aan rond de vergadertafels in Den Haag als aan de keukentafel thuis.
|
|