 |
Jan Neefjes Harnjesweg 37, 6706 AR Wageningen telefoon: 06 - 28 64 17 09 Email / Route kantoor Wageningen |
Hans Bleumink De Benneken 10, 5283 TL Boxtel telefoon: 06 - 15 50 71 40 |
Natuur en cultuurhistorie op de Westelijke Veluwe
De Westelijke Veluwe (omgeving Garderen, Ermelo, Speuld, Leuvenum) bestaat vrijwel geheel uit bossen, heide en stuifzanden. De provincie Gelderland en de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten vroegen Overland het historische verhaal van deze gebieden te beschrijven en een gedetailleerde historisch-geografische- en historisch-ecologische kaart te maken.Het bos van de dansende beuken
Op de stuwwal van de westelijke Veluwe liggen de oude malebossen: het Speulderbosch, het Sprielderbosch en het Putterbosch. Van deze bossen wordt wel gezegd dat ze altijd bos zijn geweest. Het onderzoek van Overland gaf informatie over de ouderdom van de bossen. De bossen blijken uit enkele bijzonder oude kernen te bestaan, waar nooit modern bosbeheer heeft plaatsgevonden. Hier heeft nooit grondbewerking plaatsgevonden. De verjonging van het bos gebeurde natuurlijk.
Toch is hier sprake van zeer oud productiebos. De maalmannen stonden agrarisch medegebruik toe, er werd gekapt, en de eik werd bevoordeeld voor de beuk. Dit beheer leverde de bijzondere boomvorm op die we nu nog kennen: de dansende beuken.
De oude malebossen vormen nu, voor Nederlandse begrippen, grote onbewoonde gebieden. In de prehistorie waren dit, zo blijkt uit het onderzoek, echter dé woongebieden bij uitstek op de Veluwe. In het bos lagen nederzettingen, akkers en weidegebiedjes voor het vee. Grafheuvels uit de bronstijd, een celtic field uit de ijzertijd en een grafveld uit de romeinse tijd en de vroege middeleeuwen getuigen hier nog van. In de 8e en 9e eeuw werden lager gelegen, vochtigere gebieden geschikter voor bewoning en werd dit oude leefgebied omgezet in productiebos, dat werd beheerd door maalschappen. Deze oude bossen zijn nu, doordat ze nooit zijn bewerkt, archeologische schatkamers.
In het rapport staat veel meer informatie over de landschapsgeschiedenis in de weide omgeving van deze bossen.
Download het rapport 'Oerbos, leefbos, heide en cultuurland (zip-bestand); Landschapsgeschiedenis van de stuwwal Ermelo-Garderen; Historisch geografische kartering van het landschap'.
Oude walsystemen en wegenpatronen rond het gehucht Drie
Op dit digitale hoogtebeeld van het Speulderbosch is een celtic field te zien. Linksonder de oude leemkuil het Solsche Gat.
Dansende beuken op een grafheuvel
Welkom bij Overland
Overland is het bureau van Hans Bleumink en Jan Neefjes. We adviseren bij ruimtelijke ontwikkelingen in het landelijk gebied. We verrichten cultuurhistorisch en beleidsmatig onderzoek, adviseren over communicatie en begeleiden planvorming. Resultaten daarvan geven we weer in heldere teksten voor zowel professionals als het grote publiek. We staan voor een duurzaam platteland, waar plek is voor landbouw én natuur, en waar de stem van bewoners wordt gehoord. We kennen de praktijk. We schuiven net zo gemakkelijk aan rond de vergadertafels in Den Haag als aan de keukentafel thuis.
|
|